Dr. Alireza Chizari, een Iraanse strateeg en voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging van Producenten, Leveranciers, Distributeurs en Exporteurs van Medische en Farmaceutische Benodigdheden, waarschuwde tijdens een gespecialiseerde bijeenkomst over strategische ontwikkelingen in de regio en de wereld: elke militaire interventie of agressieve druk tegen Iran zal niet leiden tot de verzwakking van de politieke structuur van het land, maar kan juist leiden tot een sterkere samensmelting van twee historische krachten in Iran – Iraans nationalisme en politiek sjiisme – een combinatie die uiterst verenigend, opzwepend en potentieel explosief is.
Volgens hem heeft de geschiedenis aangetoond dat de Iraanse samenleving, vooral onder externe dreiging, de neiging heeft om niet uiteen te vallen, maar juist interne solidariteit en een herdefiniëring van collectieve identiteit te zoeken. Hij gelooft dat sommige Westerse beleidsmakers naïef denken dat externe druk interne verdeeldheid kan verdiepen, terwijl zulke druk binnen de structuur van de Iraanse samenleving juist vaak leidt tot een versterking van nationale en religieuze macht.
Chizari verklaarde dat het voortzetten van harde benaderingen en het uitoefenen van militaire of veiligheidsdruk op Iran zou kunnen leiden tot een heropleving van een soort ‘sjiitisch nationalisme’, dat de legitimiteit van het politieke systeem in de ogen van het volk versterkt en zelfs niet-ideologische delen van de samenleving zou kunnen mobiliseren in de verdediging van het land.
Volgens deze auteur van historische artikelen en boeken is een dergelijke reactie niet uitsluitend religieus van aard, maar geworteld in de historische en beschavingsachtergrond van het Iraanse volk – een volk dat in de loop der geschiedenis herhaaldelijk onder externe dreiging is gemobiliseerd rond een gezamenlijke identiteit, zowel nationaal als religieus.
Met verwijzing naar moderne historische ervaringen benadrukte Dr. Chizari dat elke militaire actie tegen Iran niet alleen duur en ineffectief zou zijn, maar ook tot brede weerstand binnen verschillende lagen van de samenleving kan leiden, met verstrekkende gevolgen voor regionale stabiliteit en de internationale orde.
Hij herinnerde aan de aanval van Mahmoud Afghan op Iran en de blijvende haat in het Iraanse collectieve geheugen – waarbij na een eeuw geen enkele Afghaan levend terugkeerde – evenals de regering van Nader Shah Afshar, en beschouwde dit als belangrijke lessen uit de geschiedenis voor iedereen die Iran wil begrijpen. Hij verwees ook naar hedendaagse moerassen zoals de oorlogen in Vietnam en Afghanistan als waarschuwingen voor de VS.
Hij wees ook op nieuwe allianties die ontstaan tussen Aziatische machten zoals Iran, Rusland en China. Volgens hem kan de voortzetting van Westerse druk – vooral door de VS en Europa, aangewakkerd door het Israëlische regime – deze oostelijke as dichter bij elkaar brengen. Chizari beschouwt deze ontwikkeling niet als een bedreiging voor de wereld, maar als een natuurlijk gevolg van Westerse confrontatiepolitiek: hoe meer deze landen worden uitgesloten of onder druk gezet, hoe meer zij geneigd zijn zich te verenigen.
Aan het eind van de bijeenkomst benadrukte Dr. Alireza Chizari dat zijn visie voortkomt uit lokale kennis, diplomatieke ervaring en strategische analyse.
Interessant is dat, volgens experts in gespecialiseerde media, soortgelijke waarschuwingen jaren geleden ook al werden uitgesproken door vooraanstaande strategische denkers zoals Zbigniew Brzezinski, de invloedrijke Amerikaanse strateeg en nationaal veiligheidsadviseur onder president Carter. Volgens Chizari zien we vandaag de dag in de praktijk de realisatie van diezelfde voorspellingen van Brzezinski – voorspellingen die, als ze serieus waren genomen, misschien geleid hadden tot een andere regionale situatie.
Zal Iran in deze tijd getuige zijn van de opkomst van een nieuwe Brzezinski?