سهم اندک ایران از گردشگری سلامت/ فرصت ارزآوری از بازارمنطقه

 توانمندی ایران در علم پزشکی، باعث شده تا شاهد حضور بیماران خارجی در کشورمان باشیم.

بررسی‌های میدانی و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که بیشتر بیماران خارجی که برای درمان به ایران می آیند، اکثریت از کشورهای همسایه عربی، حاشیه خلیج فارس و البته ایرانی‌های مقیم اروپا، آمریکا و کانادا هستند. اما، با توجه به ظرفیت بالای کشورمان در پزشکی، میزان درآمد از این محل نمی‌تواند برای ما، قانع کننده و رضایتبخش باشد.

محمدحسین نیکنام مدیرکل همکاری‌های بین الملل وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که یکی از مهم‌ترین عرصه‌های خدمت در حوزه بین‌الملل، اقتصاد سلامت است و باید تلاش بیشتری برای رونق این حوزه داشته باشیم، گفت: سهم کشور ما از بازار سلامت، با نقطه مطلوب فاصله دارد.

وی افزود: توجه بیش از پیش به جذب گردشگران سلامت از مبادی قانونی یکی از نقاط کانونی و در دستور کار دستگاه‌های دیپلماسی است.

نیکنام با تاکید بر اینکه فعالیت در زمینه گردشگری سلامت یک کار تیمی است، اظهار امیدواری کرد؛ با تعامل بیشتر بخش دولتی و خصوصی شاهد ارتقای روزافزون این حوزه باشیم.

علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که هیچ خدمت درمانی وجود ندارد که مجموعه نظام سلامت کشور توان پاسخگویی به آن را نداشته باشد، گفت: انتخاب ایران به عنوان مقصد درمانی از سوی سایر کشورها می‌تواند چالش‌های ارزی را مرتفع کند.

وی ادامه داد: طبق آمار رسمی ایران میزبان گردشگرانی از ۱۶۴ کشور بوده، ولی با این وجود این حوزه نیاز به ارتقا و فعالیت بیشتر دارد.

زالی با بیان اینکه ایران در زمینه جذب توریسم سلامت رتبه ۴۶ را از بین کشورهای دنیا دارد، اضافه کرد: باید ظرفیت‌های بیشتری برای این حوزه فراهم شود، به طور مثال کشور هندوستان به لحاظ قیمت تمام شده، خدمات ارزانتری را در مقایسه با بسیاری از کشورها به گردشگران سلامت می‌دهد. این در شرایطی است که ایران با توانمندی بالاتر قیمت تمام شده پایین‌تری دارد، بنابراین می‌توانیم در این زمینه رقیب جدی بسیاری از کشورها حتی کشورهای ارزان قیمت باشیم.

پشتیبانی مناسب، کاهش بروکراسی اداری، افزایش فعالیت‌های بین بخشی و تقویت کار تیمی، طراحی برنامه‌های جامع برای همراهان بیمار، پیگیری در کشور مبدا از جمله راهکارهای رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، برای تقویت و تسهیل روند درمان گردشگران خارجی است.

در همین حال، سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، درآمد فعلی کشور از گردشگری سلامت را یک میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: می‌توانیم این درآمد را به ۵ الی ۶ میلیارد دلار برسانیم.

از سوی دیگر، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه، با بند الف ماده ۷۲ این لایحه موافقت کردند.

بر اساس این مصوبه، افزایش درآمد سالانه کشور از گردشگری سلامت به ۶ میلیارد یورو، در برنامه هفتم پیش بینی شده است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به وجود ظرفیت‌های بالای کشور و استان تهران در حوزه سلامت، گفت: استان تهران دارای ۳۴ درصد تخت‌های بیمارستانی و ۴۴ درصد نیروی تخصصی درمانی کشور است و می‌تواند پیشقراول گردشگری سلامت در کشور باشد.

زالی، وجود بازارهای پنهان و غیر رسمی و غیرقانونی را باعث عدم امکان رشد بازارهای رسمی گردشگری سلامت برشمرد و بر حذف مبادی غیرقانونی و غیررسمی در این حوزه تاکید کرد.

وی با اشاره به چند بعدی بودن گردشگری سلامت، بخش درمان را فقط یکی از ابعاد آن دانست و یادآور شد: سایر ابعاد باید توسط سایر بخش‌ها مدیریت شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به ضرورت تعرفه گذاری خدمات درمانی بیماران خارجی، افزود: بیماران خارجی باید بتوانند از کشور خود از طریق سایت بیمارستان‌ها هزینه خدمات درمانی مورد نیاز خود را به صورت شفاف مشاهده کنند و سپس به انتخاب بپردازند.

وی پیشنهاد داد ساماندهی و معرفی خدمات درمانی ایران توسط رایزن‌های سلامت در سایر کشورها اعم از کشورهای منطقه انجام شود.‌

زالی بر ضرورت استانداردسازی ارائه خدمات با کیفیت تاکید کرد و پیگیری وضعیت بیمار پس از درمان، استفاده از ظرفیت‌های طب ایرانی و مکمل، گیاهان دارویی و امکانات و فضاهای موجود در حوزه‌های توانبخشی و…، در حوزه گردشگری سلامت را مورد اشاره قرار داد.

وی، یکی از اقدامات مؤثر در حوزه گردشگری سلامت را شناسایی نیازها و کمبودهای درمانی کشورهای منطقه عنوان کرد و با توجه به قیمت مناسب ارائه خدمات درمانی در ایران به تمایل بیماران بین الملل برای دریافت این خدمات در ایران اشاره کرد.

محمد رئیس زاده رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، گردشگری را نیاز امروز حوزه سلامت دانست و موضوعاتی را مورد تاکید قرار داد که از آن جمله می‌توان به تعیین هزینه تمام شده درمان بیماران خارجی، ضرورت پیگیری‌های پس از درمان، استفاده بیماران خارجی از بیمه، نظارت بر فرایند پذیرش و درمان بیماران خارجی و حذف واسطه‌های غیرمجاز و غیر رسمی اشاره کرد.

سید هاشم دریاباری مسئول گردشگری سلامت وزارت بهداشت، با اشاره به وجود زیرساخت‌های درمانی و نیروی انسانی و کادر درمانی قوی در کشور، یادآور شد: گردشگری سلامت فرصت خوبی را فراهم می‌کند که ضمن ارائه خدمات درمانی، فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی را نیز به سایر کشورها عرضه کنیم.

وی با تاکید بر پذیرش بیماران خارجی از کانال‌های رسمی در بیمارستان‌ها، فاکتورهای متعددی را در حذف افراد غیر مجاز و واسطه‌ها مؤثر دانست.

آنچه مسلم است، توانمندی ایران در حوزه پزشکی خیلی بالاتر از سایر کشورهای منطقه مثل ترکیه است؛ در حالی که درآمدزایی ترکیه از جذب بیماران خارجی به مراتب بیشتر از کشور ما است.

در همین حال، جمعیت ۴۰۰ میلیونی در کشورهای اطراف ایران؛ مهم‌ترین ویژگی برای درآمدزایی از محل جذب گردشگران سلامت است. اگر ما بتوانیم سالانه یک درصد از بیماران کشورهای منطقه را جذب کنیم، درآمد ما از گردشگری سلامت، فراتر از فروش نفت خواهد رفت. به شرطی که از ابزار تبلیغات، به خوبی بهره ببریم.