معلولان ایرانی نیازمند حمایت قانونی در زمینه دسترس پذیری

به گزارش ریان، پنج شنبه 16 مه 2024 (27 اردیبهشت 1403) سیزدهمین سالی بود که روز جهانی آگاهی از دسترسی‌پذیری (GAAD) در سراسر جهان گرامی داشته می‌شد و در ایران نیز رویدادی به همین منظور با حضور کارشناسان برگزار شد.

روز پنج شنبه گذشته هم زمان با روز جهانی آگاهی از دسترس‌پذیری، رویدادی با عنوان «دسترسی دیجیتال برای همه» با محوریت دسترسی پذیری در اکوسیستم تجارت دیجیتال ایران به همت «دیوار» برگزار شد.

تنوع؛ ارزشی کلیدی

«حسام آرمندهی»، بنیان‌گذار دیوار و کافه بازار در آغاز این رویداد گفت: سال 93 که تصمیم گرفتیم ارزش‌های شرکت را مکتوب کنیم، به این نتیجه رسیدیم که باید تفاوت خود را نشان دهیم. به همین دلیل 5 ارزش کلیدی را مکتوب کردیم که یکی از آنها «استقبال از تنوع و گوناگونی» بود.

او با بیان اینکه فعالیت تیم دسترسی‌پذیری دیوار نیز بر اساس همین رویکرد بوده است، افزود: ما تنوع و دسترسی‌پذیری را جزو حقوق شهروندی می‌بینیم و اولین گام در این مسیر توجه به معلولان جامعه است.

به گفته بنیان‌‌گذار دیوار، سرمایه‌گذاری در موضوع دسترسی‌پذیری از جنس انتخاب است، نه توجیه اقتصادی.

آرمندهی گفت: خوشحالیم که در مجموعه ما، افرادی گوناگون و متنوع مشغول فعالیتند.

این فعال اکوسیستم استارتاپی ایران ادامه داد: در بحث دربرگیری (inclusion)، دسترسی‌پذیری نخستین گام است. باید شرایطی فراهم شود که جامعه متنوع به امکانات دسترسی داشته باشد و از مشارکت تک تک افراد جامعه استقبال شود.

آرمندهی در پایان تاکید کرد: حذف (exclusion) حاصل نفرت، نادانی و قدرت و دربرگیری نتیجه مهربانی و خرد است. انتخاب ما، انتخاب دوم بوده است.

دسترسی‌پذیری؛ فراتر از معلولیت

«حسین شرفی»، طراح محصول و فعال حوزه دسترسی‌پذیری سخنران دیگر این رویداد بود که به صورت آنلاین از کانادا مطالب خود را ارایه کرد.

او با بیان اینکه 85 درصد از کاربران دنیا جزو گروهی هستند که نیاز به محصولات دسترسی‌پذیر دارند، این مسئله را فرصتی برای درآمدزایی دانست.

به گفته شرفی، 13 میلیون کاربر ایرانی دائماً با مشکل در کار با محصولات دیجیتال مواجه‌اند، 70 درصد جامعه حداقل یک بار در زندگی دچار معلولیت می‌شوند و تقریباً تمامی انسان‌ها محدودیت‌های محیطی را تجربه می‌کنند.

او سپس به موضوع طراحی فراگیر در اپلیکیشن‌ها پرداخت و اشاره کرد که این موضوع فراتر از افراد معلول بوده و گروه‌هایی مانند افراد مسن، جوامع روستایی، زنان، مهاجران، افراد با درآمد پایین، کم‌سوادها، بومیان و افراد به حاشیه راننده شده را در بر می‌گیرد.

این فعال حوزه دسترسی‌پذیری همچنین اعلام کرد که استانداردهای WCAG و ایزو 40500 برای طراحی محصولات دسترسی‌پذیر تدوین شده و نسخه فارسی استاندارد WCAG نیز در آدرس PWCAG.ir در دسترس قرار دارد.

تدوین پروپوزال دسترسی‌پذیری در دیوار

«سپیده داوودی»، مدیر محصول دسترسی‌پذیری دیوار سخنران بعدی این رویداد بود.

او با اشاره به اینکه طبق آمار 4.8 میلیون نفر فرد دارای معلولیت در ایران داریم، گفت: همه کسب‌وکارهای مطرح استراتژی‌هایی برای افزودن به تعداد کاربران جدید دارند؛ در حالی که نزدیک به 5 میلیون کاربر بالقوه به راحتی نمی‌توانند از محصولات و اپلیکیشن‌ این کسب‌وکارها استفاده کنند.

داوودی آمار حذف افراد دارای معلولیت را به این تشبیه کرد که محصول یک شرکت برای کل مردم استان فارس قابل استفاده نباشد.

مدیر دسترسی‌پذیری محصول دیوار افزود: از سال 1398 دیوار دسترسی‌پذیری را در اولویت کاری خود قرار داد. ما تصمیم گرفتیم دیوار را به محصولی تبدیل کنیم که به‌دور از هر نوع «دیگری‌سازی و محرومیت» باشد. اما با بزرگ‌تر شدن دیوار، استانداردهای دسترسی‌پذیری به طور کامل حفظ نشد و با گذر زمان نیاز بود که دوباره این مسئله مورد تجدید قرار می‌گرفت. بنابراین تصمیم گرفتیم زیرساختی فراهم کنیم که دسترسی‌پذیری در آینده دچار اشکال نشود.

به گفته داوودی، راهکار دیوار برای حل این مشکل، تدوین پروپوزال دسترسی‌پذیری دیجیتال بوده است.

او سپس به فرایند طی شده برای اجرای این راهبرد پرداخت و به تشکیل گروه‌های تمرکز مختلف شامل نابینایان، ناشنوایان و معلولان جسمی- حرکتی اشاره کرد.

«طاها حامی‌فر»، طراح محصول دیوار؛ «شاهین طبری»، مدیرعامل «چارگون»؛ و «پرهام دوستدار»، مدیر دسترسی‌پذیری وب‌سایت Booking.com نیز در ادامه به سخنرانی پرداختند و درباره موضوعات مرتبط با دسترسی‌پذیری توضیح دادند.

ایران نیازمند حمایت قانون

در ادامه این رویداد، پنلی نیز با حضور فعالان و کارشناسان موضوع دسترسی‌پذیری برگزار شد.

«محمد اسکندری»، مدیر محصول تجربه سفر تپسی؛ «علی نصرآبادی»، چپترلیدر اندورید کافه‌بازار؛ «عطیه سروی»، مدیرمحصول فیدیبو؛ «امید هاشمی»، کارشناس دسترسی‌پذیری دیوار و «محمدحسین محسنی»، مدیرعامل و هم بنیان‌گذار پازلی در این پنل حضور داشتند.

هاشمی به این نکته اشاره کرد که بر اساس بررسی‌های وب‌سایت WebAim، میزان خطاهای دسترسی‌پذیری در وب‌سایت‌ها از 60 خطا در صفحه در سال 2019 به 50 خطا در سال 2023 رسیده و دوباره این رقم در سال 2024 به 58.6 خطا در هر صفحه افزایش یافته است، نتیجه گرفت که در دنیا نیز مسیر طی شده دارای سعی و خطا بوده و با ایران تفاوت اساسی ندارد.

به گفته او، تفاوت ایران با سایر نقاط جهان در حمایت قانونی از موضوع دسترسی‌پذیری است.

عطیه سروی به تجربه طراحی خوانشگر کتاب با عنوان «راوی» در فیدیبو اشاره کرد و گفت که این امکان به مزیت رقابتی فیدیبو تبدیل شده و در آینده نیز فراهم‌آورد امکان ASR برای ناشنوایان در دستور کار قرار دارد.

محمدحسین محسنی بر اهمیت مسئولیت‌پذیری همه شرکت‌ها در زمینه فراهم کردن دسترسی‌پذیری تاکید کرد.

منبع: دیجیاتو