وزارت بهداشت مصمم به اجرای پزشکی خانواده در کشور است

دکتر محمد آسایی در گفتگو با خبرنگار وبدا، برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را یکی از ملزومات نظام سلامت دانست و گفت: با حضور دکتر پزشکیان به عنوان رییس جمهور، با مدیریت دکتر ظفرقندی در وزارت بهداشت و با اراده معاون بهداشت وزارت بهداشت این برنامه اجرایی می شود.

وی به تهیه برنامه عملیاتی در معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای اجرای پزشکی خانواده اشاره کرد و گفت: در قالب این برنامه، هر سه هزار ایرانی دارای یک تیم متشکل از یک پزشک و دو مراقب سلامت می شوند که یکی از این مراقبان سلامت حتما باید ماما باشند.

مشاور معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: برنامه نظام ارجاع و پزشکی خانواده با رویکرد و در راستای تقویت نظام شبکه بهداشت و درمان کشور اجرایی می شود و اگر نیروی انسانی، منابع انسانی و داده های لازم را در اختیار نداشته باشیم، این برنامه ها قابلیت اجرا ندارند بنابراین نظام شبکه بهداشت و درمان که یکی از موفق ترین برنامه های اجرا شده در دوران بعد از انقلاب است، تقویت خواهد شد.

دکتر آسایی با اشاره به اجرای برنامه پزشکی خانواده در روستاها از سالهای گذشته، گفت: امیدواریم با تعاملی که با معاونت درمان خواهیم داشت، نظام ارجاع به خوبی از سطح یک به سطوح بعدی یعنی کلینیک های ویژه و بیمارستانها اجرا شود. تصمیم گرفتیم در کلینیک های ویژه و بیمارستانها، یک ایستگاه ارجاع داشته باشیم و این ایستگاه موظف است پس خوراند لازم را پس از پذیرش و یا بستری شدن بیماران به سطح یک خدمات ارسال کنند تا بدانیم برای این بیمار باید چه اقداماتی انجام شود.

وی از پیش بینی اعتبارات مورد نیاز برای اجرای برنامه پزشکی خانواده در سطح کشور خبر داد و گفت: اعتبارات مورد نیاز اجرای این برنامه ها به زودی به رییس جمهور ارائه می شود و امیدواریم که در بودجه سال آینده، این اعتبارات تخصیص یابد.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت در خصوص چگونگی اجرای برنامه پزشکی خانواده گفت: در مرحله اول پیش بینی شده این برنامه در 10 استان که بالاترین پوشش بیمه خدمات سلامت را دارند آغاز شود و در مرحله دوم، استانهای مرزی و محروم شامل 12 استان کشور و در مرحله سوم نیز سایر استانها تحت پوشش این برنامه قرار می گیرند.

دکتر آسایی ادامه داد: اعتبارات و نیروی انسانی مورد برای اجرای هر مرحله از برنامه پزشکی خانواده مشخص شده البته مشارکت بخش خصوصی و دولتی در اجرای این برنامه ضروری است. اگر مطب ها و بخش خصوصی در این برنامه مشارکت نکنند باتوجه به مراجعه درصد زیادی از مردم به بخش خصوصی، این برنامه نمی تواند به موفقیت برسد.

وی با بیان اینکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت تمام توان خود را برای اجرای صحیح برنامه پزشکی خانواده به کار خواهد گرفت، گفت: قطعا پیشگیری و ارائه مراقبت های سلامت برای گروه های مختلف سنی و جنسی و خدمات مرتبط با جوانی جمعیت، کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان، مراقبت های دوران بارداری و پیشگیری از بیماریهای واگیر و غیرواگیر در برنامه پزشکی خانواده پیش بینی شده است.

مشاور معاون وزیر بهداشت تصریح کرد: پایگاه های سلامت که حداقل سه هزار نفر جمعیت را در قالب برنامه پزشکی خانواده تحت پوشش خواهند داشت به مراکز جامع خدمات سلامت متصل می شوند و نقش این مراکز، نظارتی است و در مراکز جامع، خدمات بهداشت محیط و کار، سلامت دهان و دندان، سلامت روان و تغذیه نیز ارائه می شود. هر مرکز جامع بر عملکرد 15 پایگاه سلامت نظارت دارد.

دکتر آسایی مشارکت مردم و فرهنگسازی در مورد برنامه پزشکی خانواده را بسیار مهم ارزیابی و عنوان کرد: برنامه های مناسبی را برای مشارکت عمومی و فرهنگسازی با کمک رسانه ها و مراجع مختلف از جمله ائمه جمعه، شوراهای شهر و روستا و رابطین سلامت داریم. مردم باید مزیت های پزشکی خانواده و نظام ارجاع را بدانند و اینکه پرداختی برای دریافت خدمات از مسیر غیر ارجاع، متفاوت خواهد بود.

وی یادآور شد: استفاده از ظرفیت رابطین سلامت یکی از عوامل افزایش مشارکت مردم در اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع محسوب می شود؛ برنامه رابطین سلامت از چهار دهه قبل در کشور اجرایی شد اما دوباره احیا می شود و در این برنامه، هر 20 خانوار باید یک رابط سلامت داشته باشند و این پلی برای ارتباط نظام سلامت با خانوارهاست.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه خدمات و مراقبت های پزشکی خانواده به صورت فعال به جمعیت تحت پوشش ارائه می شود، افزود: تیم پزشکی در صورتی که افراد تحت پوشش به پایگاه های سلامت مراجعه نکردند، مراقب سلامت یا ماما پیگیری های لازم را انجام می دهد.

دکتر آسایی در پاسخ به اینکه ملاک جمعیت سه هزار نفری تحت پوشش تیم پزشکی خانواده چیست، گفت: سازمان جهانی بهداشت، استاندارد سه هزار نفر را برای کشورهای در حال توسعه و آنهایی که می خواهند برنامه پزشکی خانواده را آغاز کنند پیشنهاد می دهد اما با توجه به اشتیاق و استقبال مردم و پزشکان، جمعیت تحت پوشش قابل تغییر و کاهش است.

وی افزود: محاسبه کرده ایم اگر در جمعیت سه هزار نفری به طور متوسط هر فرد سه بار در سال برای مراقبت یا بیماری مراجعه کند، حدود 9 هزار بار مراجعه است که اگر تقسیم بر 250 روز فعال در سال کنیم، روزانه 30 تا 35 مراجعه کننده وجود دارد که عدد مناسبی است به ویژه اینکه پایگاه های سلامت قرار است در دو شیفت صبح و عصر فعال باشند.

دکتر آسایی خاطرنشان کرد: هر پایگاه سلامت، ممکن است سه هزار نفر را تحت پوشش نداشته باشد بلکه هر تیم پزشکی، سه هزار نفر را پوشش می دهد اما امکان دارد در پایگاه های تجمعی، سه تیم پزشکی فعال باشند و به جمعیت 9 هزار نفری خدمات ارائه کنند. در پایگاه های سلامت، پزشک جانشین خواهیم داشت تا در صورت نیاز و رفتن یک پزشک به مرخصی، جایگزین او شود.

مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان با تاکید بر در نظر گرفتن مشوق برای ارائه دهندگان خدمات در برنامه پزشکی خانواده، یادآور شد: اگر 10 درصد از جمعیت سه هزار نفری هر تیم پزشکی به کلینیک های تخصصی و بیمارستانها ارجاع شوند، عدد مناسبی است و برای این مراکز، مشوق هایی در نظر گرفته شده است.