پیشگیری از سرطان با کنترل وزن و سبک زندگی سالم
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تأکید بر اهمیت حفظ وزن سالم، گفت: اضافه وزن و چاقی به عنوان عوامل خطر جدی، احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن همچون سرطان را افزایش می‌دهند.
حفظ وزن در محدوده استاندارد نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی و افزایش سطح انرژی کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در پیشگیری از بیماری‌های مزمن همچون دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون بالا دارد. یکی از مهم‌ترین تأثیرات حفظ وزن سالم، کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان است. چاقی به‌عنوان یک عامل خطر جدی شناخته شده است که ارتباط مستقیم با افزایش احتمال بروز سرطان‌های مختلف دارد. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که افراد دارای اضافه وزن یا چاق در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان هستند. از این رو، کنترل وزن و اتخاذ سبک زندگی سالم نه‌تنها به کاهش خطر بیماری‌های جسمی کمک می‌کند، بلکه نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان و حفظ سلامت کلی بدن دارد.
سرطان دومین عامل مرگ‌ومیر در جهان
دکتر احمد اسماعیل‌زاده در گفت‌وگو با وبدا با تأکید بر ارتباط میان اضافه وزن و خطر ابتلا به سرطان، اظهار کرد: سرطان به‌عنوان دومین عامل مرگ‌ومیر در جهان شناخته می‌شود و سالانه 14.1 میلیون مورد جدید و 8.2 میلیون مرگ ناشی از آن تخمین زده می‌شود. در کنار عوامل خطرساز شناخته‌شده‌ای نظیر استعداد ژنتیکی، پرتوهای یونیزان، مصرف دخانیات، عفونت‌ها، رژیم غذایی ناسالم، مصرف الکل، سبک زندگی کم‌تحرک و سایر عوامل محیطی، چاقی نیز به‌عنوان یک عامل خطر ثابت برای چندین نوع بدخیمی مطرح است.
ارتباط اضافه وزن با افزایش خطر ابتلا به سرطان
وی افزود: هر چه میزان اضافه وزن بیشتر باشد و فرد برای مدت طولانی‌تری دچار اضافه وزن باشد، خطر ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد. حفظ وزن مناسب می‌تواند خطر ابتلا به 13 نوع سرطان را کاهش دهد.
دکتر اسماعیل‌زاده تأکید کرد: داشتن اضافه وزن به معنای قطعیت در ابتلا به سرطان نیست، اما خطر آن را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. اگر دچار اضافه وزن هستید، پیشگیری از افزایش وزن بیشتر و تلاش برای کاهش وزن می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
اهمیت حفظ وزن سالم
وی با تأکید بر اهمیت حفظ وزن سالم اظهار کرد: حفظ وزن مناسب نه‌تنها خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد، بلکه فواید متعددی از جمله افزایش سطح انرژی و کاهش خطر بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و درد مفاصل به همراه دارد.
چگونه اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد؟
وی توضیح داد: چربی اضافی در بدن تنها یک بافت غیرفعال نیست، بلکه به‌صورت پویا سیگنال‌هایی به دیگر بخش‌های بدن ارسال می‌کند. این سیگنال‌ها می‌توانند به سلول‌ها پیام دهند تا سریع‌تر و بیشتر تقسیم شوند، که همین موضوع ممکن است زمینه‌ساز بروز سرطان باشد.
دکتر اسماعیل زاده درخصوص اینکه سیگنال های منتشر شده توسط سلول های چربی منجر به چه مکانیسم هایی می شوند؟ تشریح کرد: یکی از این مکانیسم ها هورمون های رشد است؛ تجمع بیش از حد چربی در بدن می‌تواند سطح هورمون‌های رشد را افزایش دهد. این هورمون‌ها به سلول‌ها پیام می‌دهند تا بیشتر و سریع‌تر تقسیم شوند، که در نتیجه احتمال رشد سلول‌های سرطانی به طرز قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
وی افزود: مکانیسم دیگر، ایجاد التهاب است؛ حضور سلول‌های چربی در بدن، سلول‌های ایمنی را به سمت این مناطق جذب می‌کند. این تجمع منجر به التهاب می‌شود که خود محرکی برای تقسیم سریع‌تر سلول‌ها است. در طول زمان، این التهاب مداوم می‌تواند زمینه‌ساز افزایش خطر ابتلا به سرطان شود.
دکتر اسماعیل زاده، سومین مکانیسم را هورمون های جنسی عنوان و بیان کرد: پس از یائسگی، سلول‌های چربی شروع به تولید هورمون استروژن می‌کنند. این هورمون می‌تواند تقسیم سلول‌های موجود در بافت‌های حساس مانند سینه و رحم را افزایش دهد و در نهایت خطر بروز سرطان در این نواحی را بالا ببرد.
وی بیان کرد: این موارد، اصلی‌ترین مکانیسم هایی هستند که از طریق آن‌ها چربی اضافی بدن می‌تواند منجر به سرطان شود و تاکنون توسط دانشمندان شناسایی شده‌اند. با این حال، تحقیقات همچنان برای کشف جزئیات بیشتر و درک عمیق‌تر این ارتباط ادامه دارد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار کرد: تحقیقات گسترده و باکیفیتی طی دهه‌های گذشته انجام شده که به‌طور واضح ارتباط میان اضافه وزن و سرطان را نشان می‌دهد. این مطالعات که میلیون‌ها نفر را دربر گرفته‌اند، به ما اطمینان می‌دهند که چاقی یکی از عوامل مؤثر در بروز سرطان است. هر چه میزان اضافه وزن بیشتر باشد و مدت طولانی‌تری حفظ شود، خطر ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد. علاوه بر این، شواهد علمی روشنی در دست است که توضیح می‌دهد چگونه سلول‌های چربی می‌توانند فرایندهای مرتبط با ایجاد سرطان را تحریک کنند.
وی افزود: تحقیقات علمی نشان داده‌اند که اضافه وزن و چاقی می‌توانند خطر ابتلا به 13 نوع مختلف سرطان را افزایش دهند. این سرطان‌ها شامل سینه و روده (دو مورد از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها)، پانکراس، مری و کیسه صفرا (سه نوع از سخت‌ترین سرطان‌ها برای درمان)، رحم و تخمدان، کلیه، کبد و قسمت فوقانی معده، میلوما (نوعی سرطان خون)، مننژیوم (نوعی تومور مغزی) و تیروئید هستند. البته این بدان معنا نیست که همه افرادی که اضافه وزن دارند حتماً به سرطان مبتلا می‌شوند، اما این خطر در افراد چاق یا دارای اضافه وزن به‌طور قابل توجهی بیشتر است.
آیا وزن شما سالم است؟
وی گفت: اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت نوع 2، افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان را افزایش دهد. هرچند وزن مناسب برای هر فرد متفاوت است، اما ابزارهایی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا وزن شما در محدوده سالم قرار دارد یا خیر. یکی از این ابزارها شاخص توده بدنی (BMI) است.
شاخص توده بدنی (BMI)؛ ابزاری برای ارزیابی وزن سالم
وی توضیح داد: BMI یکی از روش‌های اندازه‌گیری وزن سالم است که از ترکیب قد و وزن به‌دست می‌آید. اگرچه BMI یک ابزار کامل نیست، اما می‌تواند نقطه شروع خوبی برای ارزیابی وضعیت وزن شما باشد. با استفاده از این شاخص می‌توان تشخیص داد که آیا وزن شما در محدوده سالم، کم‌وزن، اضافه وزن یا چاق قرار دارد.
تأثیر پیشینه قومی بر وزن سالم
دکتر اسماعیل‌زاده بیان کرد: پیشینه قومی نیز در ارزیابی وزن سالم در نظر گرفته می‌شود. برای بزرگسالان با پیشینه قومیتی آسیای جنوبی، چینی، دیگر آسیایی، خاورمیانه، آفریقای سیاه یا آفریقایی-کارائیب، BMI 23 یا بیشتر به‌عنوان اضافه وزن و BMI 27.5 یا بیشتر به‌عنوان چاق در نظر گرفته می‌شود. برای بزرگسالانی که این پیشینه‌های قومیتی را ندارند، BMI 25 یا بیشتر به‌عنوان اضافه وزن و BMI 30 یا بیشتر به‌عنوان چاق تلقی می‌شود.
BMI بالاتر از 25 و افزایش خطر سرطان
وی افزود: BMI بالای 25 با افزایش خطر ابتلا به 13 نوع سرطان همراه است. البته داشتن BMI بالاتر از 25 به این معنا نیست که حتماً به سرطان مبتلا خواهید شد. اقدامات مختلفی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر خود انجام دهید و سلامت خود را بهبود بخشید.
تأثیر محل ذخیره چربی در بدن بر خطر سرطان
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه در ادامه اظهار کرد: جایی که چربی در بدن ذخیره می‌شود نیز می‌تواند بر خطر ابتلا به سرطان تأثیر بگذارد. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که چربی زیادی در ناحیه وسط بدن، نزدیک معده، ذخیره می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برخی انواع سرطان هستند. هرچند هنوز تحقیقات بیشتری برای درک علت دقیق این پدیده لازم است، اما احتمالاً این موضوع به دلیل فعالیت زیاد چربی اطراف ناحیه شکم در ارسال سیگنال‌ها به سایر بخش‌های بدن است.
استفاده از نسبت دور کمر به قد برای ارزیابی چربی شکم
وی افزود: نسبت دور کمر به قد یکی از ابزارهای مفید برای تشخیص این است که آیا شما بیش از حد چربی بدن خود را در اطراف شکم حمل می‌کنید یا خیر. چربی اضافی در این ناحیه می‌تواند خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش دهد. اگر BMI شما کمتر از 35 است، می‌توانید از نسبت دور کمر به قد و همچنین BMI برای ارزیابی وزن خود استفاده کنید. برای محاسبه این نسبت، کافی است اندازه کمر خود را بر حسب سانتی‌متر بر قد خود به سانتی‌متر تقسیم کنید. هدف این است که سایز کمر شما کمتر از نیمی از قدتان باشد. به‌عبارت دیگر، نسبت دور کمر به قد باید 0.5 یا کمتر باشد.
دیدگاهتان را بنویسید