ورزش همگانی و سلامت روان نقش مهمی در ارتقای سلامت

به گزارش خبرگزاری مهر، مرضیه بیگم سیاه‌پوش، پزشک و متخصص طب ایرانی، با اشاره به اهمیت ورزش در سلامت بدن؛ اظهار داشت: فعالیت بدنی (Physical Activity) به هرگونه حرکت بدن که توسط عضلات اسکلتی تولید شده و منجر به مصرف انرژی می‌شود اطلاق می‌گردد مانند انجام کارهای خانه؛ و زمانی که برنامه‌های تمرینی حالت هدفمند و ساختاریافته به خود بگیرند، به عنوان “فعالیت ورزشی (Exercise)” شناخته می‌شوند که شامل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و … هستند. در مقابل،” ورزش “(Sport) فعالیتی ساختارمند، سازمان‌یافته و با قوانین مشخص است که اغلب با هدف رقابت، کسب مهارت، یا برنده شدن انجام می‌شود.

سیاه‌پوش تاکید کرد: فعالیت بدنی منظم یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲، چاقی، پرفشاری خون و برخی سرطان‌هاست. مطالعات نشان داده‌اند که حتی رعایت حداقل میزان توصیه‌شده فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلاء به این بیماری‌ها را کاهش دهد.

وی یادآور شد: فعالیت بدنی نه‌تنها سلامت جسمی، بلکه سلامت روانی را نیز بهبود می‌بخشد و در کاهش اضطراب و استرس مؤثر است.

این متخصص طب ایرانی تصریح کرد: بر اساس دیدگاه حکیم بوعلی سینا، فعالیت ورزشی گام نخست در حفظ و ارتقا سلامتی در بالغین است که با مکانیسم‌های متعددی در بدن عمل می‌کند. بر همین اساس دستورالعمل‌های جالبی در طب ایرانی برای داشتن یک فعالیت ورزشی متناسب با شرایط افراد وضع شده است. برای مثال، هر فرد باید از حد مناسب فعالیت ورزشی برای خود آگاه باشد؛ در گروه‌های مختلف سنی و نیز در شرایطی مانند بارداری و در بیماری‌های خاص، نوع فعالیت ورزشی، شدت و مدت آن باید کاملاً هوشمندانه و متناسب با شرایط افراد انتخاب شود. اثرات و فواید فعالیت‌های ورزشی از دیدگاه طب ایرانی قابل تقسیم بندی در دو دسته فواید جسمی و اثرات روحی روانی است.

وی افزود: با توجه به افزایش میانگین سنی جامعه، پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل دهند. این گروه، به دلیل تغییرات فیزیولوژیک ناشی از سن، مستعد کاهش قدرت عضلانی، اختلالات تعادلی، بیماری‌های مزمن و افسردگی هستند. ورزش همگانی، خصوصاً برنامه‌های طراحی‌شده متناسب با نیازهای سالمندان (مانند تای‌چی، تمرینات تعادلی، حرکات نرمشی در گروه) نقش بسیار مؤثری در حفظ استقلال عملکردی، افزایش طول عمر سالم، کاهش وابستگی به دیگران و ارتقای کیفیت زندگی دارد.

وی ادامه داد: طبق توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت و کالج آمریکایی پزشکی ورزشی، هر فرد بالغ نیازمند حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت با شدت بالا در هفته است. همچنین انجام تمرینات مقاومتی دو جلسه در هفته و فعالیت‌های تعادلی مانند یوگا و تای‌چی، به‌ویژه برای سالمندان، ضروری است.

سیاه‌پوش با اشاره به اهمیت ورزش همگانی خاطرنشان کرد: ورزش همگانی بر مشارکت پایدار افراد جامعه بدون تأکید بر رقابت استوار است و فوایدی چون کاهش هزینه‌های درمانی، افزایش نشاط عمومی و بهبود تعاملات اجتماعی دارد.

وی تاکید کرد: در جوامع کم‌تحرک، هزینه‌های درمانی بسیار بالاتر است، درحالی که ورزش همگانی با کاهش بار بیماری‌ها و مصرف دارو، نقش کلیدی در بهینه‌سازی هزینه‌های سلامت عمومی ایفا می‌کند.

این پزشک متخصص افزود: ورزش همگانی می‌تواند یک ابزار فرهنگی و اجتماعی باشد که با تقویت پیوندهای خانوادگی، ایجاد روحیه مشارکت، و افزایش تعاملات چهره‌به‌چهره، منجر به ارتقا کیفیت زندگی می‌شود. شرکت در فعالیت‌های گروهی مانند پیاده‌روی خانوادگی و دوچرخه‌سواری در پارک‌ها یا برنامه‌های شهری ورزشی باعث ایجاد فضای مثبت، امیدبخش و نشاط‌آور در بافت اجتماعی شده، سلامت روان افراد را بهبود می‌بخشد.

وی با اشاره به افزایش میانگین سنی جامعه، افزود: پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل دهند. این گروه، به دلیل تغییرات فیزیولوژیک ناشی از سن، کاهش قدرت عضلانی، اختلالات تعادلی، بیماری‌های مزمن و افسردگی هستند. ورزش همگانی، خصوصاً برنامه‌های طراحی‌شده متناسب با نیازهای سالمندان (مانند تای‌چی، تمرینات تعادلی، حرکات نرمشی در گروه) نقش بسیار مؤثری در حفظ استقلال عملکردی، افزایش طول عمر سالم، کاهش وابستگی به دیگران و ارتقای کیفیت زندگی دارد.