میزان شیوع تومورهای مغزی در کودکان/ ضرورت درمان چندتخصصی

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین کارگروه «کنگره دو سالانه بین‌المللی انکولوژی کودکان (یادبود پروفسور پروانه وثوق)» با رویکرد چندتخصصی در تومورهای شایع مغزی کودکان، صبح چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مؤسسه محک برگزار شد.

مرتضی اشرافی متخصص مغز و اعصاب بیمارستان فوق تخصصی محک در ابتدا با بیان اینکه رویکرد چند تخصصی به تومورهای مغزی ضرورت پزشکی در ایران است؛ گفت: متأسفانه در حالی‌که سال‌هاست در دنیا این رویکرد علمی اجرا می‌شود در ایران از آن استقبال نشده است.

وی با تأکید بر اینکه محک تنها مرکزی است که رویکرد چندتخصصی در تومورهای مغزی کودکان را اجرا می‌کند؛ افزود: در سایر مراکز درمانی ایران رویکرد چند تخصصی به تومورهای مغزی نداریم و اگر به جای حمایت از طب سنتی بر حمایت از رویکرد چندتخصصی متمرکز شویم نتایج بهتری برای درمان کودکان مبتلا به سرطان به دست می‌آید.

اشرافی با بیان اینکه ۲۰ درصد از تومورهای شایع کودکان به تومورهای مغزی اختصاص دارد، ادامه داد: تومورهای مغزی دومین نوع از تومورهای شایع در کودکان و نخستین علت مرگ در سرطان کودکان است. اگر امروزه شانس بقای ۸۰ درصدی کودکان مبتلا به سرطان در جهان وجود دارد، به دلیل استفاده از رویکرد چند تخصصی به درمان است.

این جراح مغز و اعصاب کودکان گفت: حدود ۶۰ درصد از کودکانی که مبتلا به تومورهای مغزی بودند و اکنون شانس بقا یافته‌اند به دلیل مشکلات جدی ناشی از درمان نیازمند توانبخشی هستند. این موضوع اهمیت توانبخشی برای کودکان مبتلا به تومورهای مغزی را برای ما روشن می‌کند چراکه در این باره بسیار ضعیف هستیم.

به گفته اشرافی، با توجه به پیشرفت درمان کودکان مبتلا به سرطان در ایران، گستره‌ای از روش‌های تشخیصی و درمانی وجود دارد که به همین دلیل می‌توان در این کنگره برنامه‌های درمانی مؤثر را دنبال کرد.

وی با بیان اینکه نیازمند اراده قوی برای اجرای رویکرد چند تخصصی در درمان تومورهای مغزی کودکان هستیم، یادآور شد: با اجرای رویکرد چندتخصصی در درمان کودکان، شاهدِ افزایش طول عمر، رضایت بیماران و توسعه تحقیقات هستیم. برای اجرای رویکرد چند تخصصی باید امکاناتی مانند آی سی یو، ام ار آی، پت اسکن، رادیوتراپی، ایزوله و…، فراهم باشد.

اشرافی به اهداف رویکرد چند تخصصی در درمان تومورهای مغزی کودکان اشاره کرد و افزود: دسترسی سریع و آسان به بیماران قبل از عمل جراحی، انجام نوروپاتولوژی برای ادامه درمان، ارزیابی بیماران در بدو ورود و پی‌گیری درمان آنها، تشخیص زودهنگام و…، از اهداف رویکرد چندتخصصی است.

به گفته وی، والدین کودکان در این رویکرد، باید در جریان جزئیات درمان فرزندشان باشند و پزشکان مسئول در همه تخصص‌ها را بشناسند.

اشرافی ادامه دا: درمان چند تخصصی تومورهای مغزی کودکان باید در بیمارستان‌های تخصصی کودکان انجام بگیرد. هر مرکزی که بیشترین تعداد عمل‌های جراحی را داشته باشد، موفقیتش بیشتر است. همچنین در گروه نورو انکولوژی نیازمند متخصصانی از رشته‌های جراحی، رادیو انکولوژی، هماتولوژی، نروپاتولوژی، مددکاری اجتماعی و روانشناسی و…، است. جلسات چندتخصصی باید به صورت تخصصی و منظم برگزار و پرونده بیماران در این جلسات بررسی شود.

وی با اشاره به برگزاری جلسات bad news(اخبار بد) با استفاده از رویکرد چندتخصصی، توضیح داد: برای تشکیل جلسات بد نیوز خانواده ممکن است دچار شوک شده و تصمیم‌گیری برای درمان را به تأخیر بیاندازد بنابراین باید روانشناسان در کنار خانواده‌ها قرار بگیرند تا زمان طلایی درمان برای کودکان از دست نرود.پ

اشرافی افزود: پس از بهبود کودک نیز باید اقداماتی انجام شود. همچنین برای کودکانی که شانس بهبودی در تومورهای مغزی کمتر است باید مراقبت‌های تسکینی را دریافت کنند.

وی در ادامه درباره چالش‌های درمان چندتخصصی عنوان کرد: ما به لحاظ فرهنگی در انجام کار گروهی با مشکل مواجه هستیم و همه متخصصان اغلب فکر می‌کنند صاحب نظر هستند؛ بنابراین برای اجرای بهتر رویکرد چند تخصصی نیازمند کار گروهی هستیم.

اشرافی ادامه داد: این رویکرد نیازمند تأمین منابع مالی و صرف زمان بیشتر و دستیابی به منابع علمی است. ممکن است ما دسترسی به اطلاعات کافی نداشته باشیم. به طور مثال زمانی که بیمار در مرکز دیگری درمان شده باشد و اطلاعات مرکز اولیه به دست ما نرسد و والدین نیز توانایی این کار را نداشته باشند.

وی با اشاره به نگرش مسئولان نسبت به رویکرد چند تخصصی بیان کرد: ممکن است تصمیم‌گیرندگان سازمان‌ها در وزارت بهداشت، رویکرد چندتخصصی را اتلاف هزینه بدانند در حالی‌که اینگونه نیست.

اشرافی در پایان گفت: امیدوارم درمان کودکان مبتلا به سرطان در تمام مراکز درمانی کشورمان با رویکرد چندتخصصی انجام گیرد؛ چون در این رویکرد، درمان کودکان و افزایش بقای زندگی، رضایت والدین و دست‌یابی به برنامه‌های درمانی جدیدتر میسر می‌شود.

سعید حائری‌پور متخصص پاتولوژی بیمارستان فوق تخصصی محک نیز درباره «طبقه بندی تومورهای مغزی کودکان و چالش‌های فعلی آن» سخن گفت و افزود: تومورهای CNS بعد از لوسمی، شایع‌ترین نوع تومور است و کودکان زیر یک سال بیشترین فراوانی تومور مغزی را دارند.

وی با بیان اینکه تومورهای مغزی پیچیده و ناهمگون هستند و درک طبقه‌بندی تومورهای مغزی برای طراحی درمان و مدیریت آن بسیار مهم است؛ گفت: نسخه ۵ طبقه‌بندی جدید who رونمایی شده است و در آن بر بررسی مولکولار در تومورهای مغزی کودکان تأکید شده است.

حائری‌پور عنوان کرد: در میان تومورهای مغزی تنها برخی از تومورها باید بررسی مولکولار شوند، اما این نوع بررسی می‌تواند در دست‌یابی به برنامه‌های درمانی کمک کننده باشد.

نخستین روز «کنگره دو سالانه بین‌المللی انکولوژی کودکان (یادبود پروفسور پروانه وثوق)» با برگزاری کارگروه‌های تخصصی در مؤسسه محک ادامه دارد.