غزه؛ فاجعه انسانی در حال تداوم

یک جمعیت به طور کامل از کمک‌های پایدار انسانی محروم شده است. بر اساس تخمین  تعداد ۴۰ هزار 600  نفر جان خود را از دست داده‌اند و این تعداد روز به روز در حال افزایش است. این در حالی است که 72 درصد از تمام تلفات زنان و کودکان تشکیل می دهند. 10 هزار نفر مفقود شده‌اند که گمان می رود زیر آوارها مدفون شده باشند. آنچه در غزه اتفاق می‌افتد، باور کردنی نیست! جابجایی در مقیاس عظیم، قحطی و ناامنی غذایی، شیوع بیماری‌ها، حملات سیستماتیک به اماکن غیرنظامی و مراقبت‌های بهداشتی، این روند غیرقابل قبول است.

در خط مقدم پاسخ به این تراژدی، کارکنان شجاع بهداشتی، درمانی و خدمات بشردوستانه هستند که تحت شرایطی غیرقابل تصور و با خطرات بزرگی دست و پنجه نرم کرده و ادامه دهنده خدمت به جوامع خود هستند. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بدین سو تعداد ۲۸۹ نفر از نیروهای  امدادی در غزه کشته شده‌اند – افرادی که تنها نگرانی آنها کاهش رنج جمعیت غیرنظامی غزه بود. به گفته وزارت بهداشت در این منطقه، ۸۸۵ نفر از کارکنان بهداشت و درمان کشته  و حداقل ۳۱۰ نفر از آنان دستگیر شده‌اند. این مرگ‌ها ۳.۵ درصد از نیروی کار بهداشتی در غزه قبل از جنگ را تشکیل می‌دهد.

از سوی دیگر نزدیک به ۱.۹ میلیون نفر -یعنی  نه از هر ۱۰ نفر مردم ساکن در غزه – حداقل یک بار جابجا شده‌اند. بسیاری نیز چندین بار مجبور به جابجایی شده‌اند. تخمین زده می‌شود که ۴۳ هزار 580 نفر از این جمعیت زنان باردار هستند. هر دستور تخلیه زندگی‌ها را دگرگون می‌کند و در هیچ مکانی نمی‌توان بقا یا دسترسی به مراقبت‌های پزشکی را تضمین کرد.

پناهگاه‌ها و اردوگاه‌های بسیار شلوغ خطر بزرگی برای شیوع بیماری‌های مسری ایجاد می‌کنند. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بدین سو ۹۹۵ هزار مورد عفونت حاد تنفسی ثبت شده است، همچنین ۵۷۷ هزار مورد اسهال، ۱۰۳ هزار و ۳۸۵ مورد گال و شپش، ۷۷ هزار و ۹۵۸ مورد بثورات پوستی، ۱۰هزار و 38 مورد زرد زخم، ۱۱هزار و ۲۱۴ مورد آبله مرغان و ۱۰۷ هزار مورد سندرم زردی حاد (مشکوک به هپاتیت (A همچنین موارد مشکوک به مننژیت و اوریون گزارش شده است. و در نهایت، در ماه اوت (آگوست) یک نوزاد ۱۰ ماهه در غزه به دلیل فلج اطفال تا حدی فلج شد که اولین مورد تایید شده در سرزمین‌های اشغالی فلسطین در ۲۵ سال گذشته به شمار می آید.

در پاسخ، تا ۱۲ سپتامبر سال جاری میلادی ۵۶۰ هزار کودک زیر ده سال به کمک تلاش‌های جمعی آژانس‌های سازمان ملل، شرکا و وزارت بهداشت در اولین دور پویش واکسیناسیون اضطراری علیه فلج اطفال که از اول ماه سپتامبر آغاز شده است، واکسینه شده‌اند. با این وجود برای تکمیل دور دوم، نیاز به توقف درگیری‌هاست.  

با این وجود، طبق گزارش وزارت بهداشت فلسطین، 34 نفر به دلیل سوءتغذیه و کم‌آبی جان خود را از دست داده‌اند و تعطیلی اجباری سه مرکز مدیریت سوءتغذیه حاد شدید، جان بسیاری از کودکان دیگر را در معرض خطر قرار داده است.

نظام بهداشتی غزه که زمانی سطح قابل توجهی از مراقبت ها را ارائه می‌داد، اکنون ویران شده است. تنها ۱۷ بیمارستان از ۳۶ بیمارستان غزه فعال هستند و با ظرفیت جزئی کار می‌کنند. در سراسر نوار غزه تنها ۱۴۹۰ تخت بیمارستانی، از جمله تخت‌های بستری، زایمان و ICU، برای پوشش نیازهای بیش از دو میلیون نفر وجود دارد. ظرفیت سیستم بهداشتی به شدت کاهش یافته است در حالی که نیازهای بهداشتی به شدت رو به افزایش است.

طبق آخرین تحلیل ها در خصوص انواع جراحات ناشی از درگیری، تا ۲۳ ژوئیه حداقل یک چهارم – ۲۲ هزار و  500 مورد– جراحات تغییر دهنده زندگی بوده و نیاز به خدمات توانبخشی برای سال‌های آینده دارند. این جراحات شامل ۱۳هزار و ۴۵۵ تا ۱۷ و۵۵۰ جراحت شدید اندام، بین سه هزار و ۱۰۵ تا چهار هزار ۵۰  قطع عضو، و جراحات نخاعی، مغزی و سوختگی شدید هستند. افراد آسیب دیده شامل هزاران زن و کودک هستند.

تنها مرکز بازسازی اندام غزه در دسامبر ۲۰۲۳ غیر فعال شد و در فوریه ۲۰۲۴ بیشتر آسیب دید. بخش زیادی از نیروی کاردر توانبخشی جابجا شده‌اند و ۳۹ فیزیوتراپیست نیز در درگیری ها کشته شده اند. خدمات توانبخشی بستری و پروتز در دسترس نیستند و موجودی محصولات کمکی، از جمله ویلچیر و عصا، تمام شده است. محدودیت‌های موجود عملا  کمک‌رسانی غیرممکن می‌سازد و عملا امکان تامین مجدد این اقلام فراهم نمی شد.

این فهرست وحشتناک از آمارها که هر ساعت بدتر می‌شود، ما را به یاد هزینه واقعی جنگ می‌اندازد که در مرگ‌های غیرمستقیم و از بین رفتن امیدها و آرزوهای یک نسل به شمار می رود. بافت زندگی در غزه در برابر چشمان ما از هم پاشیده است. تخریب زیرساخت‌های حیاتی، از جمله سیستم‌های آب و فاضلاب، کل جمعیت را به خطر انداخته است. مناطق مسکونی در ویرانه‌ها قرار دارند و تقریباً دو سوم خانه‌های نوار غزه آسیب دیده یا تخریب شده‌ اند.

تأثیرات بی‌سابقه زیست‌محیطی جنگ در غزه شامل “آلودگی سریع خاک، آب و هوا و خطرات آسیب‌های غیرقابل برگشت به اکوسیستم‌های طبیعی” است، طبق ارزیابی اولیه منتشر شده توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل. آوارهای ناشی از درگیری که بخش‌های وسیعی از غزه را پوشانده‌اند، خطرات قابل توجهی برای سلامت انسان و محیط زیست از جمله گرد و غبار و آلودگی با مهمات منفجر نشده، آزبست، زباله‌های صنعتی و پزشکی و سایر مواد خطرناک را ایجاد می‌کنند.

نهادهای بشردوستانه با محدودیت‌های متعددی در برآورده کردن نیازهای مردم غزه مواجه هستند. در ماه اوت (آگوست)، تعداد مأموریت‌های بشردوستانه که توسط مقامات اسرائیلی درخواست دسترسی آنها رد شده تقریباً دو برابر شده است. به ناچار، تلاش‌های جمعی ما با توجه به محدودیت‌های موجود در زمین، بسیار کمتر از نیازها است.

در این میان سازمان جهانی بهداشت با همکاری شرکای خود به طور انعطاف‌پذیر در حال گسترش و فعال‌سازی مجدد خدمات در هر کجا که امکان دارد در حال پیگیری و کنترل بیماری‌های عفونی و حمایت از مردم غزه است. هماهنگی ما با تیم‌های پزشکی اضطراری و شرکای حوزه  بهداشت و درمان بسیار حیاتی است. ما کاملاً متعهد به ادامه مسیر و حمایت از بازسازی بلندمدت نظام بهداشتی و درمانی غزه هستیم. با این حال، تا به امروز، سازمان جهانی بهداشت تنها ۱۰۲.۱۲ میلیون دلار از ۳۳۲ میلیون دلار بودجه مورد نیاز برای پوشش دو مرحله از برنامه عملیاتی حمایت از پاسخ به نیازهای بشردوستانه در غزه را دریافت کرده است.

در نهایت، وضعیت در غزه یک بحران سیاسی است که نیاز به راه‌حل سیاسی دارد. ما همچنان خواستار حفاظت از مراقبت‌های بهداشتی، توقف فوری درگیری‌ها و صلح عادلانه و پایدار هستیم.

کمک‌های بشردوستانه باید بدون مانع به دست نیازمندان برسد. مردم غزه نمی‌توانند بیشتر از این صبر کنند. هر روزی که بدون حل و فصل صلح‌آمیز می‌گذرد، روزی از رنج بی‌پایان برای غیرنظامیان بی‌گناه است. زمان اقدام اکنون است. غزه نمی‌تواند صبر کند.