لزوم تشکیل صندوق ویژه حوادث سوختگی در کشور

دکتر محمد جواد فاطمی در گفتگو با وبدا، اظهار کرد: دستگاه ها، صنایع و سازمان های مختلف مانند دخانیات، وزارت نیرو، نفت و صنعت می توانند در تشکیل صندوق حوادث سوختگی، مشارکت کنند تا سوختگی و بیماران، حمایت شوند. 

وی با بیان اینکه در قبوض برق و گاز، بهایی تحت عنوان حوادث از مشترکان دریافت می شود، افزود: پرداختی های قبوض برق و گاز از سوی مشترکان لازم است در یک صندوق، جمع و برای حمایت از بیماران سوختگی هزینه شود اما در حال حاضر اطلاعی در مورد این وجوه دریافتی در قبوض و نحوه هزینه کرد آنها نداریم. 

کمبودهای تخت سوختگی در کشور

وی از وجود یک هزار و 350 تخت سوختگی در کشور خبر داد و گفت: طبق برآوردی که وزارت بهداشت در سال 94 داشت، تعداد تخت های سوختگی در کشور باید حداقل 2 هزار و 500 تخت سوختگی باشد که در حال حاضرحداقل یک هزار و 200 تخت سوختگی نیاز داریم.

دکتر فاطمی با اشاره به کمبود تعداد تخت های بخش های ویژه سوختگی(BICU) در کشور، اظهار داشت: بر اساس برآوردهای وزارت بهداشت باید در کشور حداقل 450 تخت BICU داشته باشیم که در حال حاضر تعداد این تخت ها، 150 تخت است. 

وی افزود: در برنامه های اول و پنجم توسعه مقرر شده بود که 10 درصد تخت های بیمارستان های عمومی کشور باید به بیماران اعصاب و روان و سوختگی اختصاص یابد چون اکثر بیمارستانها تمایل به داشتن این بخش ها ندارند، اما این تکلیف قانونی، هیچ زمانی اجرایی نشد. 

بهترین کار ایجاد بخش های سوختگی در بیمارستان های عمومی است

رییس سابق بیمارستان حضرت فاطمه(س) تهران با بیان اینکه بهترین کار این است که بخش های سوختگی در بیمارستان های عمومی باشد، گفت: بیمار سوختگی فقط با مشکل سوختگی به بیمارستان مراجعه نمی کند و گاهی این افراد از ارتفاع سقوط می کنند و با شکستگی اندام ها و یا ستون فقرات روبرو هستند و یا بیماریهای زمینه ای مانند بیماری های قلبی یا دیابت دارند و یا در روند درمان، دچار خونریزی گوارشی می شوند.

وی اضافه کرد: همه بیماران سوختگی فقط به تخصص جراح سوختگی نیاز ندارند، بلکه سوختگی، یک بیماری است که ارگان های مختلف را درگیر می کند و نیاز به متخصص های مختلف از جمله تغذیه، قلب و عروق، ارتوپدی، جراحی پلاستیک و گوارش نیاز دارد که در بیمارستان های تک تخصصی، حضور متخصصان مورد نیاز رشته های دیگر ممکن است امکان پذیر نباشد، بنابراین بهتر است بخش سوختگی در بیمارستانهای عمومی باشد. 

دکتر فاطمی از کمبود فعالیت بخش‌های سوختگی در برخی از مراکز استان‌ها خبر داد و گفت: در بسیاری از این مراکز، وضعیت بخش‌های سوختگی مناسب نیست. تنها در چند استان این بخش‌ها شرایط بهتری دارند، اما حتی این مراکز نیز با مشکلات جدی مواجه هستند و به دلیل عدم تخصیص منابع مالی کافی، درمان‌ها نتایج مطلوبی نداشته است.

چرا در زمینه سوختگی، انجمن خیریه و حمایتی چندانی نداریم؟

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه در بیماری‌های مختلف مانند سرطان، بیماران از اقشار مختلف جامعه شامل اقشار ضعیف و افراد با درآمد بالا هستند، گفت: بیماران با توان مالی بالا، تمایل دارند در هنگام مواجهه با بیماری، انجمن‌های خیریه و حمایتی برای اقشار ضعیف ایجاد کنند. اما در حوزه سوختگی، به دلیل اینکه بیشتر بیماران از اقشار ضعیف جامعه هستند، تاکنون انجمن خیریه و حمایتی قابل توجهی در این زمینه شکل نگرفته است.

وی گفت: انجمن ققنوس، اولین انجمنی است که پس از سه انجمن که موفقیت چندانی نداشت، تشکیل شده و ققنوس، تنها انجمن سوختگی فعال و موفق است که از سال 94 تشکیل شده که توانسته فعالیت خود را استمرار دهد و خوشبختانه خیرین خوبی نیز به آن پیوسته اند، اما کار در حوزه سوختگی، دشوارتر از انجمن ها و خیریه های حمایتی مربوط به سایر بیماریهاست. 

دکتر فاطمی تاکید کرد: انجمن ققنوس برنامه بیشتر در جهت افزایش مسئولیت اجتماعی، آگاه کردن مسئولان، پیشگیری از سوختگی و حمایت از بیماران سوختگی با حفظ احترام آنها فعالیت می کند و این انجمن تاکنون حتی یک عکس بیماران سوختگی را برای جمع آوری کمک های مالی و ایجاد حس ترحم و دلسوزی بین مردم، پخش نکرده است.

وی افزود: در کنار انجمن ققنوس، موسسه مردم نهاد یا انجمن زنو فعالیت می کند که در زمینه سوختگی فعال است و به رهیدگان سوختگی در زمینه ایجاد توانایی در بیماران، بازگشت به زندگی عادی و حمایت های روانی و آموزشی فعالتی می کند. 

در تقسیم و توزیع منابع وزارت بهداشت به سوختگی توجه چندانی نمی شود

رییس انجمن ققنوس با بیان اینکه تقسیم و توزیع منابع در وزارت بهداشت بر اساس قدرت افرادی است که در زمینه های مختلف کار می کنند، گفت: بار بیماریها که مهمترین نکته در هزینه های تحمیلی بیماریهاست، معیار خوبی برای توزیع منابع است، اما به سوختگی توجه چندانی نمی شود، چون لابی قدرتمندی در این زمینه وجود ندارد و اغلب بیماران از اقشار ضعیف و بی بضاعت جامعه هستند و این باعث می شود زبان گویا، رسا و قدرتی برای اختصاص منابع وجود نداشته باشد. 

وی ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر تخت های سوختگی در کشور ناکافی است، اما به توسعه آن توجهی نمی شود. آخرین بیمارستان سوختگی در تهران سال 1341 ساخته شده و بیمارستان سوختگی جدید که احساسی و به دنبال بروز یک حادثه، ساخت آن از سال 80 شروع شده، پس از 23 سال هنوز ناتمام است و مشخص نیست چه زمانی تکمیل و آماده بهره برداری می شود. 

دکتر فاطمی با اشاره به غیراستاندارد بودن برخی بیمارستانها و بخش های سوختگی در کشور، گفت: متاسفانه بیمه ها پوشش مناسبی برای بیماران سوختگی ندارند و بسیاری از اقلام مورد نیاز بیماران سوختگی، پوشش بیمه ای کافی ندارد و آنها مجبورند از بازار آزاد و با قیمت بالا تهیه کنند و خدمات حمایتی به بیماران سوختگی بسیار اندک و پانسمان های نوین گران است و اغلب بیماران توان تهیه آنها را ندارند. 

بخش خصوصی به حوزه سوختگی ورود نمی کند

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه بخش خصوصی حاضر به ورود به حوزه سوختگی نیست، افزود: ورود به درمان سوختگی برای بخش خصوصی به دلیل مقرون به صرفه نبودن است و از سوی دیگر سازمان تامین اجتماعی با وجود کارگاه ها و کارخانجات و بیش از 280 بیمارستان در کشور دارد اما حتی یک تخت سوختگی هم ندارد، همچنین دانشگاه های علوم پزشکی تمایل زیادی به توسعه بخش های سوختگی ندارند، چون باعث بالارفتن هزینه های آنها می شود.

وی به مشکلات جدی در حوزه های درمان و بازتوانی بیماران سوختگی اشاره کرد و گفت: امیدواریم اراده ای ملی برای پیشگیری از سوختگی و ارتقای وضعیت درمان و بازتوانی بیماران سوختگی در کشور ایجاد شود چون حق بیماران است که زندگی سالم توام با شادی و حضور در خانواده، اجتماع و درآمد کافی داشته باشند.

بخشی از مشکلات بیماران سوختگی

رییس انجمن ققنوس تاکید کرد: متاسفانه به بسیاری از بیماران سوختگی، شغل نمی دهند، ظاهر این افراد ممکن است تغییر کند و در جامعه پذیرفته نشوند؛ برخی از افراد از آنها روی بر می‌گردانند، برخی دیگر با تعجب و خیره به آنها نگاه می‌کنند و حتی بعضی‌ها از آنها می‌پرسند چگونه سوختگی برایشان رخ داده است. این برخوردها باعث ناراحتی بیماران می‌شود و علاوه بر مشکلات جسمی، آنها ممکن است با آسیب‌های روانی و اجتماعی نیز مواجه شوند و در نهایت به افراد ازکارافتاده‌ای تبدیل شوند که در خانه می‌مانند. در حالی که تمام این حوادث، قابل پیشگیری بوده‌اند.

دکتر فاطمی خاطرنشان کرد: انجمن ققنوس تلاش دارد در هر سه زمینه پیشگیری، درمان و بازتوانی بیماران سوختگی مداخله و مشارکت کند تا با وجود همه مشکلات موجود و آسیب هایی که ناشی از تحریم و افراد ناکارآمد است. وضعیت در حد توان، بهتر شود. 

فرهنگ پیشگیری از بیماریها و حوادث در کشور ضعیف است

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر اینکه نکته مهم که سوختگی قابل پیشگیری است، اظهار کرد: حوادث و بیماریها، انسانها را تهدید می کنند و حوادث به دو دسته قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم می شوند که متاسفانه در کشورمان فرهنگ پیشگیری در مورد بیماریها و حوادث قابل پیشگیری، ضعیف است. 

وی افزود: سالانه تعداد قابل توجهی از مردم ایران به دلیل عدم رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه نامناسب و تحرک ناکافی و عادات زندگی صحیح، بیمار می شوند و تعداد قابل توجهی از افراد نیز به دلیل حوادثی مانند غرق شدگی، خودکشی، سوختگی، درگیری و حوادث ترافیکی که قابل پیشگیری است، جان خود را از دست می دهند.

دکتر فاطمی با بیان اینکه حفظ جان و سلامت هر انسان مهم است و هر تلاشی برای کاهش مرگ و میرهای قابل پیشگیری، پسندیده است، افزود: با پیشگیری از بیماریها، حوادث قابل پیشگیری و مرگ و میرهای ناشی از آن در جهت سلامت جمعیت حرکت می کنیم، در حالیکه در این حوادث که اغلب نسل جوان درگیر می شوند، تعداد بسیار زیادی از انسانها از دست می روند در حالیکه می توانند برای کشور مفید باشند. 

وی تاکید کرد: یکی از وظایف وزارت بهداشت با همکاری سایر دستگاه های اجرایی، کاهش مصدومیت ها، معلولیت ها و فوت انسانها در بیماریها و حوادث قابل پیشگیری است. متاسفانه در پیشگیری از سوختگی، مردم خیلی فعال نیستند و اهمیتی به آن نمی دهند و در زمینه فرهنگ پیشگیری از سوختگی دچار نقص و کمبود بسیار جدی هستیم در حالیکه در بیماریها و حوادث قابل پیشگیری، مردم نقش اصلی را دارند. 

سوختگی به همه ما نزدیک است

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر رعایت اصول ایمنی در حوادث قابل پیشگیری، خاطرنشان کرد: متاسفانه بسیاری از افراد تصور می کنند که حوادثی از جمله غرق شدگی و سوختگی برای آنها پیش نمی آید، در حالیکه سوختگی به همه ما نزدیک است و با اتفاقات بسیار کوچک و سهل انگاری، سوختگی رخ می دهد و باعث می شود تمام عمر، درگیر موضوعی باشیم که می توانستیم از آن پیشگیری کنیم.

دکتر فاطمی اضافه کرد: گاهی سوختگی به دلایل بسیار پیش پا افتاده ای رخ می دهد. مثلا موردی داشته ایم که یک دختر 17 ساله هنگام تمیز کردن کفش با بنزین در کنار چراغ دچار سوختگی شده و بیش از 70 درصد بدنش، سوخته است در حالیکه با در نظر گرفتن امید زندگی حدود 75 سال، تا 60 سال دیگر باید با سوختگی زندگی کند. 

نقش مدارس، مهدکودک ها، دانشگاه ها، صدا و سیما و رسانه ها را در آموزش و فرهنگسازی پیشگیری از سوختگی

وی نقش مدارس، مهدکودک ها، دانشگاه ها، صدا و سیما و رسانه ها را در آموزش و فرهنگسازی پیشگیری از سوختگی مهم دانست و گفت: از سوی دیگر حاکمیت و دولت علاوه بر نقش مهم در آموزش نیز وظایفی در حوزه سوختگی بر عهده دارند که شامل قانون گذاری مناسب و تاکید بر اجرای قانون است. در بسیاری از مواقع قانون داریم اما قوانین، دور زده می شوند و یا به طور کامل اجرایی نمی شوند، بنابراین مهم است که قوانین بازنگری، ساده سازی و قابل اجرا باشند و سختگیری بیشتری در اجرای قانون داشته باشیم. 

استانداردسازی؛ مهمترین عامل در پیشگیری از سوختگی

رییس انجمن ققنوس مهمترین عامل در پیشگیری از سوختگی را استانداردسازی عنوان و تاکید کرد: باید وسایل پخت و پز، وسایل گرمایشی و سایر وسیله ها در منازل، استاندارد باشد که در این صورت، خطر سوختگی کاهش می یابد. اغلب دستگاه ها و سیستم های غیراستاندارد مانند اتصالی سیم های برق، فیوزهای نامناسب، استفاده از کامپوزیت در نمای ساختمان یا بیمارستان، عدم وجود سیستم اعلام و اطفای حریق در اماکن عمومی یا شرکت ها، عدم وجود سیستم استاندارد گرمایشی در مدارس، استفاده از کپسول های پیک نیکی یا اجاق گاز و بخاری های فاقد ترموکوپل و حتی شیلنگ های گاز غیر استاندارد باعث آتش سوزی سوختگی می شوند.

به گفته دکتر فاطمی، پیشگیری از سوختگی در سه بخش آموزش و فرهنگسازی، قانون گذاری و تاکید بر اجرای قانون و همچنین استانداردسازی با مشارکت مردم و حاکمیت، محقق می شود که نیاز به اراده و عزم ملی و سیاستگذاری از بالاترین رده اجرایی کشور دارد.

رییس انجمن ققنوس یادآور شد: این انجمن همواره پیشنهاد کرده که کمیته ملی پیشگیری از سوختگی باید در نهاد ریاست جمهوری و زیرنظر رییس جمهور تشکیل شود و این کمیته بر اصول پیشگیری از سوختگی، نظارت داشته باشد که در نهایت شاهد خواهیم بود بیشتر از هزینه هایی که برای درمان ناباروری می شود، می توان انسانها را سالم و زنده و در موقعیت باروری نگه داشت.