مشکل صادرات داروی ایرانی/ بازارهایی که از دست داده ایم

به گزارش خبرنگار مهر، صنعت داروسازی کشور در بعد از انقلاب، توانسته از پله‌های رشد و توسعه به سختی بالا برود و امروز در جایگاهی قرار دارد که اگر تمامی شرایط مهیا باشد؛ این ظرفیت و قابلیت را دارد که سهم قابل توجهی از بازار دارویی منطقه را در اختیار بگیرد.

متأسفانه به رغم اینکه صنعت داروسازی کشور از وجود دانشمندان و محققان برجسته ای در بخش‌های مختلف برخوردار است، اما به واسطه عدم حمایت از این صنعت؛ شاهد دست و پنجه نرم کردن صنعت داروسازی با مشکلات هستیم و همین اتلاف وقت؛ باعث شده از مسیر توسعه عقب بماند.

در واقع می‌توان ادعا کرد که صنعت داروسازی ایران این توانایی را دارد که در خارج از مرزهای جغرافیایی؛ حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد و بتواند ارزآوری قابل توجهی برای کشور به ارمغان بیاورد؛ به شرطی که مسیر حرکت صنعت به سمت توسعه و پیشرفت، هموار شود.

مهم‌ترین چالش امروز صنعت داروسازی در بخش دولتی و خصوصی، موضوع نقدینگی است که این امکان را از آنها گرفته تا نسبت به نوسازی تجهیزات و ماشین آلات فرسوده و از کار افتاده اقدام کنند و در عین حال، با خرید دستگاه‌های مدرن و پیشرفته، علاوه بر افزایش سرعت عمل در تولید محصولات، از میزان آسیب‌ها و ضرر و زیان‌هایی که می‌توان صنعت را درگیر کند؛ کاست.

بنابراین، تا وقتی که شرکت‌های دارویی پولی برای نوسازی تجهیزات و دستگاه‌های خود نداشته باشند، مسیر توسعه صنعت ناهموار باقی خواهد ماند و نخواهیم توانست در صادرات دارو و ایجاد درآمد ارزی برای کشور، حرفی برای گفتن داشته باشیم.

مجید محمدحسینی فعال صنعت دارو، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حوزه صادرات اصلاً امکان برنامه ریزی وجود ندارد، چرا که در یک بازار کار می‌کنید و زحمت می‌کشید و نمایشگاه شرکت می‌کنید، سفرهای تجاری انجام می‌دهید و کلی مذاکره و توافق دارید اما یکباره صادرات این اقلام ممنوع می‌شود و یا به دلایلی با کشوری رابطه ما به هم می‌خورد یا کشوری محدودیت‌هایی می‌گذارد.

وی افزود: در کل صادرات دارو، کار راحتی نیست و عملاً در بازارهایی مثل افغانستان، کردستان عراق و عراق که بازارهای سنتی ما بودند و از قدیم الایام در این بازارها صادرات می‌کردیم الان سهم بسیار زیادی از دست ما رفته و سهم ما را کشورهای دیگری چون ترکیه و اردن گرفته و عملاً آنجا بازنده‌ای بیش نیستیم. عمده این مشکلات به واسطه سیاستگذاری غلط است، سیاستگذاری که منطبق بر منطق و واقعیات حاکم نیست.

این در حالی است که فرامرز اختراعی رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی، معتقد است؛ در منطقه هیچ کشوری از منظر تولید دارو و مواد اولیه دارویی در جایگاه ایران قرار ندارد.

آمار جمعیت کشورهای منطقه را حدود ۴۰۰ میلیون نفر برآورد می‌کنند که اگر ما فقط بتوانیم همین بازار منطقه را در دست بگیریم، نیازی نداریم که صادرات دارویی کشورمان را توسعه دهیم. زیرا، صادرات به کشور منطقه با توجه به نزدیکی و همسایگی با ایران؛ از هزینه‌ها می کاهد و می‌تواند سودآوری بیشتری داشته باشد.

در همین حال، هیچ کشوری در منطقه به اندازه ایران از پشتوانه و توانمندی بالا در صنعت داروسازی برخوردار نیست و همین موضوع می‌تواند یک امتیاز ویژه برای ما باشد که بازار دارویی این کشورها را تسخیر کنیم.

آمارهای رسمی سازمان غذا و دارو نشان می‌دهد که میزان صادرات دارو در سال ۱۴۰۱، به طور کلی ۶۹ میلیون و ۷۴۸ هزار و ۶۶۱ دلار بوده و بیشترین میزان صادرات به کشور سوریه انجام شده است. در واقع در سال ۱۴۰۱، ایران به ۳۶ کشور مختلف دارو صادر کرده است.

پس از سوریه، صادرات دارو به عراق به میزان ۹ میلیون و ۵۲۸ هزار و ۱۱۸ دلار، روسیه به میزان ۸ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۵۱۵ دلار، افغانستان به میزان ۶ میلیون و ۶۷۲ هزار و ۵۹ دلار، ترکیه به میزان یک میلیون و ۹۷۵ هزار و ۸۱۷ دلار و ونزوئلا به میزان یک میلیون و ۲۷۲ هزار و ۶۷ دلار در رتبه‌های دوم تا پنجم صادرات دارو از ایران قرار دارند.

در سال ۱۴۰۰ حدود ۶۰ میلیون دلار صادرات دارو داشته‌ایم که این رقم در سال ۹۷، حدود ۱۸۰ میلیون دلار بوده است. یعنی طی سه سال رقم صادرات دارویی کشور به یک سوم کاهش یافته است.